Enkel het openbaar ministerie kan beslissen of een zaak al dan niet voor de jeugdrechtbank wordt gebracht. U kan niet zelf een zaak die een minderjarige betreft voor de jeugdrechter brengen.
De jeugdrechtbank komt tussen wanneer een minderjarige een als misdrijf omschreven feit heeft gepleegd of in moeilijkheden of in gevaar verkeert.
Verloop zaken die tot de bevoegdheid van de jeugdrechtbank behoren
Wanneer een minderjarige een als misdrijf omschreven feit heeft gepleegd, moet daarvan aangifte worden gedaan bij de politie opdat die de jongere verhoort en een proces-verbaal van verhoor opstelt.
Dat proces-verbaal wordt naar het parket van de procureur des Konings (openbaar ministerie) gestuurd.
Het openbaar ministerie beslist vervolgens of de jongere voor de jeugdrechter moet komen of niet.
Zo ja, dan zal de jeugdrechter een beslissing nemen waarbij hij rekening houdt met een aantal elementen zoals de feiten en de oorzaken van het gedrag van de minderjarige.
Minderjarigen in moeilijkheden worden in eerste instantie opgevangen en geholpen door de diensten voor jeugdhulp. De diensten voor jeugdhulp bieden hulp aan op vrijwillige basis.
Indien nodig kan er een beroep gedaan worden op de gemandateerde diensten zoals de centra voor ondersteuning of de vertrouwenscentra voor kindermishandeling, om een jongere in het bijzonder te onderzoeken en op te volgen. Die centra bieden een meer directe aanpak en/of gespecialiseerde hulp in verontrustende situaties die een sociaal optreden vereisen.
Als de jongere en/of de ouders de nodige hulp weigeren, kunnen de erkende diensten zich richten tot het openbaar ministerie. Dat kan de jeugdrechter vatten opdat die maatregelen zou nemen ter bescherming van de minderjarige.
Na een tijd kan de opgelegde beschermingsmaatregel na evaluatie worden omgezet in vrijwillige hulp.
Enkel minderjarigen die direct in gevaar zijn (hoogdringende gevallen) hebben recht op onmiddellijke gerechtelijke jeugdhulp.